Jednolite łączenie Rynków Dnia Następnego
Jednolite łączenie Rynków Dnia Następnego (ang. Single Day-ahead Coupling, SDAC) to proces aukcyjny łączący europejskie obszary rynkowe w horyzoncie rynku dnia następnego. Produktem podlegającym obrotowi jest energia elektryczna dla każdego podstawowego okresu handlowego w dniu dostawy (czyli w kolejnej dobie po sesji handlowej). Alokacja zdolności przesyłowych realizowana metodą typu implicit pozwala na łączne alokowanie energii elektrycznej i transgranicznych zdolności przesyłowych. Wykorzystywany do tego algorytm łączenia cen EUPHEMIA (akronim od ang. Pan-European Hybrid Electricity Market Integration Algorithm) wyznacza cenę krańcową dla wszystkich zaakceptowanych ofert w odniesieniu do każdego obszaru rynkowego, uwzględniając dostępne zdolności przesyłowe wymiany oraz ograniczenia alokacji. Algorytm EUPHEMIA jest ukierunkowany na maksymalizację korzyści dla uczestników rynku przy zachowaniu bezpieczeństwa pracy systemu. Za zarządzanie procesem kojarzenia zleceń, publikację cen oraz prowadzenie rozrachunków i rozliczeń zawartych kontraktów odpowiedzialne są giełdy energii, czyli tzw. wyznaczeni operatorzy rynku energii elektrycznej (ang. Nominated Electricity Market Operator, NEMO). W Polsce funkcjonuje mechanizm multi-NEMO, umożliwiający udział wielu giełd w SDAC. Za wyznaczanie NEMO dla polskiego obszaru rynkowego odpowiada Prezes Urzędu Regulacji Energetyki.
Rolą operatorów sieci przesyłowych jest wyznaczanie i udostępnianie transgranicznych zdolności przesyłowych i ograniczeń alokacji oraz weryfikowanie wykonalności wyników jednolitego łączenia rynków dnia następnego. Informacje o udostępnianych zdolnościach przesyłowych wymiany publikowane są na stronie internetowej Biura Przetargów JAO oraz platformie informacyjnej ENTSO-E (Transparency Platform).
Zobacz więcej:
ENTSO-E - Single Day-ahead Coupling (SDAC)
ENTSO-E Transparency - Offered Day-ahead Transfer Capacity Implicit
PSE - Plany Wymiany Międzysystemowej, Rynek Dnia Następnego WM
JAO - Core Publication Tool
Aukcje dobowe na połączeniu Rzeszów-Chmielnicka
Od 18 stycznia 2024 r. udostępnianie zdolności przesyłowych pomiędzy polskim obszarem rynkowym oraz obszarem rynkowym Ukrainy w zakresie połączenia Rzeszów-Chmielnicka jest organizowane przez Biuro Przetargów JAO w ramach jawnych przetargów skoordynowanych. Zwycięzcy przetargu uzyskują prawo do fizycznego przesyłu energii pomiędzy obszarami rynkowymi.
Zobacz więcej:
ENTSO-E Transparency - Offered Day-ahead Transfer Capacity
PSE - Plany Wymiany Międzysystemowej, Rynek Dnia Następnego WM
JAO - Daily Allocation Rules
Proces rezerwowy
Proces rezerwowy został zaprojektowany i jest wykorzystywany w celu zapewnienia efektywnej, przejrzystej i niedyskryminującej alokacji zdolności przesyłowych w sytuacji, gdy proces normalny SDAC nie jest w stanie wygenerować części lub całości wyników łączenia rynków. Procedury dotyczące procesu rezerwowego określone są na poziomie regionów wyznaczania zdolności przesyłowych (ang. Capacity Calculation Region, CCR). Przyjęte zgodnie z art. 44 CACM metodyki dotyczące procedur rezerwowych dla poszczególnych regionów dostępne są na stronie internetowej ENTSO-E. Polskie połączenia międzysystemowe zgrupowane są w trzech regionach wyznaczania zdolności przesyłowych: CCR Core, CCR Hansa oraz CCR Baltic. Dla przykładu, w regionie Core wykorzystywane są rezerwowe aukcje jawne (Shadow Auction) organizowane przez Biuro Przetargów JAO, natomiast na połączeniu SwePol Link zdolności przesyłowe w horyzoncie rynku dnia następnego są zerowane, a dostępne zdolności przesyłowe oferuje się na rynku dnia bieżącego.
Zobacz więcej:
ENTSO-E - Network codes, Capacity Allocation & Congestion Management
JAO - Shadow Allocation Rules