Informacje ogólne

Kodeksy Sieci i Wytyczne

Kodeksy Sieci i Wytyczne są środkami stosowanymi na gruncie prawa Unii Europejskiej w celu budowy wspólnego, jednolitego rynku energii elektrycznej na terenie Wspólnoty.

Komisja Europejska wprowadza Kodeksy Sieci do obrotu prawnego w formie aktów wykonawczych lub aktów delegowanych na podstawie art. 59 ust. 1 oraz ust. 2 Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/943 z dnia 5 czerwca 2019 r. w sprawie rynku wewnętrznego energii elektrycznej (Dz.U. UE L 158/54), zwanego dalej: Rozporządzeniem 2019/943, które uchyliło rozporządzenie (WE) 714/2009.

Kodeksy Sieci są opracowywane dla kwestii transgranicznych związanych z siecią, kwestii integracji rynku, głównie poprzez eliminację barier technicznych, a ponadto określają zasady funkcjonowania i zarządzania systemami energetycznymi.

Komisja może ponadto przyjąć Wytyczne, także w formie aktów wykonawczych lub aktów delegowanych, na podstawie art. 61, odpowiednio ust. 3 oraz ust. 4 i ust. 5 Rozporządzenia 2019/943, zapewniające minimalny stopień harmonizacji wymagany do osiągnięcia celu niniejszego Rozporządzenia, określające np. szczegóły dotyczące zasad handlu energią elektryczną.

Kodeksy Sieci i Wytyczne, chociaż przyjęte w oparciu o różne podstawy prawne i dotyczące różnych obszarów, na których mają doprowadzać do ujednolicania zasad działania systemów elektroenergetycznych, posiadają identyczną moc obowiązywania oraz dotyczą wewnętrznie powiązanej tematyki, a ponadto zarówno Kodeksy Sieci, jak i Wytyczne stanowią część Rozporządzenia 2019/943 i uzupełniają jego przepisy.

Kodeksy Sieci i Wytyczne, jako rozporządzenia UE, mają pierwszeństwo stosowania w przypadku kolizji pomiędzy przepisami rozporządzenia a przepisami krajowych aktów prawnych.

Osobne Kodeksy Sieci i Wytyczne tworzone są dla rynku energii elektrycznej oraz dla rynku gazu. W związku z pełnieniem przez PSE S.A. funkcji operatora systemu przesyłowego elektroenergetycznego, zamieszczone na niniejszej stronie informacje o Kodeksach Sieci i Wytycznych dotyczą Kodeksów Sieci i Wytycznych w obszarze energii elektrycznej.

 

Proces ustanawiania Kodeksów Sieci

Rozporządzenie 2019/943 określa następujący proces ustanawiania Kodeksów Sieci w obszarze energii elektrycznej:

  1. Komisja Europejska (dalej: „KE” lub „Komisja”), wzywa Agencję ds. Współpracy Organów Regulacji Energetyki (dalej: „ACER”) do opracowania niewiążących wytycznych ramowych określających zasady opracowywania Kodeksów Sieci w terminie określonym przez Komisję, nie dłuższym niż sześć miesięcy od wezwania przez KE. Na wniosek ACER Komisja może przedłużyć ten termin. Wytyczne Ramowe podlegają publicznym konsultacjom, trwającym co najmniej 2 miesiące, prowadzonym przez ACER.
  2. Jeśli Komisja uzna, że Wytyczne Ramowe zostały nieprawidłowo przygotowane, może zwrócić się do ACER o ponowne ich przygotowanie.
  3. Następnie Europejska Sieć Operatorów Elektroenergetycznych Systemów Przesyłowych (dalej: "ENTSO-E"), po wezwaniu przez KE, przygotowuje i przedkłada ACER Kodeks Sieci zgodny z odpowiednimi wytycznymi ramowymi w terminie określonym przez Komisję. W przypadku, gdy przedmiot Kodeksu Sieci jest bezpośrednio związany z pracą systemu dystrybucyjnego, lecz zasadniczo nie ma znaczenia dla systemu przesyłowego, Komisja może zobowiązać Europejską Organizację Operatorów Systemów Dystrybucyjnych (dalej jako: „EU DSO Entity”), we współpracy z ENTSO-E, do zwołania komitetu redakcyjnego i przedłożenia ACER propozycji Kodeksu Sieci.
  4. ACER analizuje Kodeks Sieci i przedstawia ENTSO-E lub EU DSO Entity uzasadnioną opinię dotyczącą Kodeksu Sieci. W międzyczasie ACER może przeprowadzić konsultacje publiczne.
  5. W świetle opinii ACER ENTSO-E lub EU DSO Entity mogą zmienić Kodeks Sieci.
  6. ENTSO-E lub EU DSO Entity ponownie przekazują do ACER Kodeks Sieci, w którym mogą zostać naniesione odpowiednie zmiany.
  7. Jeżeli ACER uzna, że Kodeks Sieci jest zgodny z odpowiednimi wytycznymi ramowymi, przedkłada Kodeks Sieci Komisji i może rekomendować jego przyjęcie w rozsądnym terminie. W przypadku nieprzyjęcia kodeksu przez Komisję, uzasadnia ona przyczyny jego nieprzyjęcia.
  8. Przyjęcie Kodeksów Sieci odbywa się w procesie komitologii tj. akceptacji przez przedstawicieli poszczególnych Państw Członkowskich. Po zakończeniu procedury komitologii treść rozporządzenia jest tłumaczona przez Komisję na języki narodowe i następnie publikowana w Dzienniku Urzędowym UE, przez co zyskuje ono moc prawną, po upływie okresu vacatio legis.
  9. Przed skierowaniem Kodeksu Sieci do procedury komitetowej (komitologii) Komisja może nanieść zmiany do przekazanego przez ACER Kodeksu Sieci.

     

Proces ustanawiania Wytycznych

W przeciwieństwie do ustanawiania Kodeksów Sieci, proces ustanawiania Wytycznych nie został formalnie uregulowany przez Rozporządzenie 2019/943. W praktyce Wytyczne opracowywane są przez Komisję Europejską, która po ich opracowaniu przeprowadza proces komitologii. Po zatwierdzeniu propozycji Komisji w procedurze komitologii, treść rozporządzenia jest tłumaczona przez Komisję na języki narodowe i następnie publikowana w Dzienniku Urzędowym UE, przez co zyskuje ono moc prawną, po upływie okresu vacatio legis.

 

Wdrażanie Kodeksów sieci i Wytycznych

Kodeksy Sieci i Wytyczne są regulacjami uzupełniającymi w zakresie budowy rynku energii elektrycznej opartego na tzw. Trzecim Pakiecie Energetycznym przyjętym w 2009 roku, który wszedł w życie z dniem 3 marca 2011 r. Wdrożenie Kodeksów Sieci i Wytycznych ma na celu wdrożenie wspólnotowych rozwiązań w zakresie rynku energii elektrycznej oraz pracy systemów, jak również sprzyjać liberalizacji i dalszemu rozwojowi konkurencji na rynkach energii elektrycznej, a także poprawić standard usług i bezpieczeństwo dostaw.

W ramach wdrażania Kodeksów Sieci i Wytycznych PSE S.A. organizuje spotkania informacyjne oraz prowadzi konsultacje dla uczestników rynku dotyczące wdrażania Kodeksów Sieci i Wytycznych. Więcej informacji, w tym materiały prezentowane na spotkaniach otwartych znajdują się w zakładce „Wdrażanie Kodeksów Sieci i Wytycznych”.

 

Podział Kodeksów i Wytycznych

Kodeksy Sieci i Wytyczne można podzielić na cztery obszary:

  1. Obszar Rynkowy - zasady funkcjonowania rynku bilansującego, rynków krótkoterminowych - dnia następnego (ang. Day-Ahead Market) oraz dnia bieżącego (ang. Intra-Day Market), rynków długoterminowych – w zakresie długoterminowych praw przesyłowych;
  2. Obszar Przyłączeniowy - określa zasady i wymagania związane z przyłączaniem do sieci elektroenergetycznych wytwórców energii elektrycznej, odbiorców i sieci oraz wymagania dla połączeń stałoprądowych wysokiego napięcia;
  3. Obszar Operacyjny - określa wymogi i zasady wobec uczestników systemów przesyłowych dla zapewnienia bezpieczeństwa pracy systemu, efektywnego wykorzystania wzajemnie połączonego systemu i zasobów oraz zapobiegania rozprzestrzenianiu się lub pogłębianiu incydentów, aby uniknąć rozległego zakłócenia i stanu blackout’u, jak również umożliwienia sprawnej i szybkiej odbudowy systemu elektroenergetycznego.
  4. Obszar Cyberbezpieczeństwa - określa zasady sektorowe dotyczące aspektów cyberbezpieczeństwa w transgranicznych przepływach energii elektrycznej, w tym zasady dotyczące wspólnych wymogów minimalnych, planowania, monitorowania, sprawozdawczości i zarządzania kryzysowego.

Szczegółowe informacje dotyczące ww. obszarów, jak również poszczególnych Kodeksów Sieci i Wytycznych znajdują się na kolejnych podstronach. Dotyczą one w szczególności działań w zakresie wdrażania Kodeksów Sieci i Wytycznych na poziomie krajowym w zakresie istotnym dla uczestników rynku energii. Na kolejnych podstronach przedstawione są także procesy i dokumenty opracowane na podstawie przyjętych regulacji oraz komunikaty dot. konsultacji, wynikających z przedmiotowych Rozporządzeń.

 

Kodeksy Sieci i Wytyczne

Obszar  Rynkowy  

Obszar Przyłączeniowy  

Obszar Operacyjny  

Obszar Cyberbezpieczeństwa  

Wytyczne dotyczące alokacji zdolności przesyłowych i zarządzania ograniczeniami przesyłowymi (CACM) Kodeks sieci dotyczący wymogów w zakresie przyłączenia jednostek wytwórczych do sieci (RfG) Wytyczne dotyczące pracy systemu przesyłowego energii elektrycznej (SO GL) Kodeks sieci dotyczący zasad sektorowych w zakresie aspektów cyberbezpieczeństwa w transgranicznych przepływach energii elektrycznej (CS) 
Wytyczne dotyczące długoterminowej alokacji zdolności przesyłowych (FCA) Kodeks sieci dotyczący przyłączenia odbioru (DCC) Kodeks sieci dotyczący stanu zagrożenia i stanu odbudowy systemów elektroenergetycznych (ER)
Wytyczne dotyczące bilansowania energii elektrycznej (EB) Kodeks sieci określający wymogi dotyczące przyłączenia do sieci systemów wysokiego napięcia prądu stałego oraz modułów parku energii z podłączeniem prądu stałego (HVDC)    

 

 

Wdrażanie Kodeksów Sieci i Wytycznych

PSE S.A. w ramach wdrażania Kodeksów Sieci i Wytycznych organizuje spotkania informacyjne oraz prowadzi konsultacje dla uczestników rynku dotyczące ich wdrażania. Poniżej znajdą się materiały z prowadzonych przez PSE S.A. spotkań informacyjnych i konsultacji dotyczących wdrażania Kodeksów Sieci i Wytycznych z interesariuszami.

 

Otwarte Spotkanie Informacyjne

W dniu 5 lipca 2017 r. w siedzibie PSE S.A. odbyło się otwarte spotkanie informacyjne dotyczące wdrażania rozporządzeń Komisji Europejskiej ustanawiających Kodeksy Sieci i Wytyczne w obszarze energii elektrycznej. Regulacje te, poprzez harmonizację rynków i zasad funkcjonowania krajowych systemów elektroenergetycznych, mają na celu budowę jednolitego rynku energii elektrycznej w UE.

  1. Komunikat OSP ws. Otwartego Spotkania Informacyjnego dot. Wdrażania Kodeksów Sieci i Wytycznych
  2. Agenda spotkania
  3. Kodeksy Sieci i Wytyczne- Informacje ogólne i uwarunkowania formalno-prawne
  4.  Obszar Rynkowy:
    1. Wytyczne CACM
    2. Wytyczne FCA
    3. Wytyczne EB GL
  5. Obszar Przyłączeniowy:
    1. Kodeks Sieci RfG
    2. Kodeks Sieci DCC
    3. Kodeks Sieci HVDC
  6. Obszar Operacyjny:
    1. Wytyczne SO GL
    2. Kodeks sieci ER

 

II Otwarte Spotkanie Informacyjne

 

W dniu 8 lutego 2018 r. w siedzibie PSE S.A. odbyło się II Otwarte Spotkanie Informacyjne dotyczące wdrażania rozporządzeń Komisji Europejskiej ustanawiających Kodeksy Sieci i Wytyczne w obszarze energii elektrycznej. Głównym celem spotkania było przedstawienie działań zrealizowanych w szczególności od ostatniego spotkania, będących w trakcie realizacji, oraz planowanych.  

 

  1. Komunikat OSP ws. II Otwartego Spotkania Informacyjnego dot. Wdrażania Kodeksów Sieci i Wytycznych
  2. Agenda Spotkania
  3. II Otwarte spotkanie Informacyjne
  4. Kodeksy Sieci i Wytyczne- Informacje ogólne i uwarunkowania formalno-prawne
  5.  Obszar Rynkowy:
    1. Wytyczne CACM
    2. Wytyczne FCA
    3. Wytyczne GL EB
  6. Obszar Przyłączeniowy:
    1. Kodeks sieci RfG
    2. Kodeks sieci DCC
    3. Kodeks sieci HVDC
  7. Obszar Operacyjny:
    1. Wytyczne SO GL
    2. Kodeks sieci ER

 

Dodatkowe informacje dotyczące Kodeksów Sieci i Wytycznych

European Network of Transmission System Operators for Electricity (ENTSO-E)

Dodatkowe informacje o Kodeksach Sieci i Wytycznych, w tym wersje robocze dokumentów opracowywane na etapie przyjmowania Kodeksów Sieci i Wytycznych, znajdują na stronie internetowej ENTSO-E pod adresem: https://www.entsoe.eu/major-projects/network-code-development/Pages/default.aspx

 

European Stakeholder Committees (ESC)

Dla każdego z obszarów Kodeksów i Wytycznych (tj. Rynkowego, Przyłączeniowego i Operacyjnego) na poziomie europejskim powołano osobny Komitet (ESC), składający się z interesariuszy różnych obszarów rynku, działający pod przewodnictwem ACER. Celem Komitetów jest:

  1. Wspieranie procesu decyzyjnego w odniesieniu do metod i zasad, jakie mają zostać opracowane przy wdrażaniu Kodeksów Sieci i Wytycznych.
  2. Monitorowanie postępów przy wdrażaniu Kodeksów Sieci i Wytycznych na szczeblu lokalnym, regionalnym i ogólnoeuropejskim.
  3. Ustanowienie platformy wymiany doświadczeń na temat wdrażania Kodeków Sieci i Wytycznych, a także konsultowania z ACER i KE zagadnień pojawiających się przy wdrażaniu Kodeksów Sieci i Wytycznych.

Więcej o działalności ESC, w tym m.in. informacje oraz materiały z konsultacji znaleźć można pod adresem:

https://www.entsoe.eu/major-projects/network-code-implementation/stakeholder-committees/Pages/default.aspx

 

Kontakt w sprawie Kodeksów Sieci i Wytycznych

W celu ułatwienia komunikacji z interesariuszami w zakresie związanym z wdrażaniem Kodeksów Sieci i Wytycznych, zostały uruchomione skrzynki mailowe, na którą można przesyłać uwagi związane z procesem wdrażania Kodeksów:

Dla obszaru Przyłączeniowego kodeksy.przylaczeniowe@pse.pl
Dla obszaru Rynkowego kodeksy.rynkowe@pse.pl
Dla obszaru Operacyjnego kodeksy.operacyjne@pse.pl
Dla obszaru Cyberbezpieczeństwa kodeksy.cyber@pse.pl