Ustanawianie Kodeksów Sieci (w tym Rozporządzenia 2016/631) jest związane z wdrażaniem tzw. Trzeciego Pakietu Energetycznego i jednym z instrumentów służących do realizacji celu Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) Nr 714/2009 z dnia 13 lipca 2009r. w sprawie warunków dostępu do sieci w odniesieniu do transgranicznej wymiany energii elektrycznej określonego jako:

1. ustanowienie sprawiedliwych zasad dotyczących transgranicznej wymiany energii elektrycznej, zwiększając w ten sposób konkurencję na rynku wewnętrznym energii elektrycznej, z uwzględnieniem specyfiki rynków krajowych regionalnych (…);
2. ułatwienie powstania sprawnie funkcjonującego i przejrzystego rynku hurtowego charakteryzującego się wysokim poziomem bezpieczeństwa dostaw energii elektrycznej oraz harmonizacją zasad transgranicznej wymiany energii elektrycznej.

Jednocześnie Kodeksy Sieci powinny przyczynić się do tworzenia konkurencyjnego, ogólnoeuropejskiego rynku energii, przynoszącego korzyści odbiorcom oraz zapewnienia bezpieczeństwa dostaw.

Rozporządzenie 2016/631 należy do grupy trzech rozporządzeń przyłączeniowych (tj. Rozporządzenia 2016/138 ¹⁾ oraz 2016/1447 ²⁾), określających wymogi w zakresie przyłączenia do sieci elektroenergetycznej. Rozporządzenie 2016/631 ustanawia wymogi wobec jednostek wytwórczych oraz prawa i obowiązki operatorów względem jednostek wytwórczych.

Poniższy rysunek przedstawia poglądowo zakres merytoryczny Rozporządzenia 2016/631.

Zapisy i wymogi Rozporządzenia 2016/631 dotyczą, co do zasady, nowych jednostek wytwórczych. Istniejące jednostki wytwórcze nie będą podlegały wymogom Rozporządzenia 2016/631, z zastrzeżeniem przypadków dotyczących modernizacji lub wymiany urządzeń, mających wpływ na zdolności techniczne jednostki wytwórczej (art. 4. ust. 1 pkt a) Rozporządzenia 2016/631). Ponadto, zgodnie z art. 4 ust. 1 pkt b oraz w trybie art. 4 ust. 3,4,5 Rozporządzenia 2016/631, na poziomie krajowym może zostać podjęta decyzja o rozszerzeniu zakresu stosowania Rozporządzenia 2016/631 również na istniejące jednostki wytwórcze. Podkreślić także należy, że zapisy Rozporządzenia 2016/631 będą stosowane do jednostek wytwórczych nie przyłączonych do sieci, w odniesieniu do których ich właściciel nie zawrze wiążącej umowy zakupu podstawowej instalacji wytwórczej w terminie do dwóch lat od wejścia w życie Rozporządzenia 2016/631 (art. 4 ust. 2 pkt b).

Rozporządzenie 2016/631 reguluje m.in. obowiązki związane z jego wdrożeniem, w tym określa podmioty odpowiedzialne za realizację wdrożenia. Część zadań związanych z wdrożeniem Rozporządzenia 2016/631 na poziomie krajowym, spoczywa na operatorach systemów – zarówno operatorze systemu przesyłowego (dalej OSP) jak i operatorach systemów dystrybucyjnych (dalej OSD).

Na podstawie zapisów Rozporządzenia 2016/631 (art. 5 ust. 1), nowoprzyłączane do sieci jednostki wytwórcze muszą spełniać wymogi określone odpowiednio do poziomu napięcia w punkcie ich przyłączenia do sieci w zależności od poziomu napięcia przyłączenia oraz mocy maksymalnej. Art. 5 ust. 2 Rozporządzenia 2016/631 określa graniczne wartości progów mocowych dla jednostek wytwórczych typu B, C i D, które determinują przypisanie jednostek wytwórczych do poszczególnych typów jednostek. Dla krajów Europy kontynentalnej maksymalne wartości progów mocowych, powyżej których jednostka wytwórcza kwalifikowana jest jako jednostka typu B, C lub D, wynoszą odpowiednio 1 MW, 50 MW i 75 MW (zdefiniowane w art. 5 ust. 2 Rozporządzenia 2016/631). Zgodnie z art. 5 ust. 3 Rozporządzenia 2016/631, OSP jest zobowiązany do opracowania propozycji tych progów na poziomie krajowym we współpracy z OSD oraz OSP z krajów sąsiadujących, przy czym wartości progów w propozycji opracowanej przez OSP nie mogą ulec podwyższeniu w stosunku do zawartych w art. 5 ust. 2 Rozporządzenia 2016/631.

W związku z powyższym PSE S.A. jako OSP zainicjowały, zgodnie z zapisami Rozporządzenia 2016/631 działania związane z opracowaniem granicznych wartości progów mocowych. W ramach tych działań OSP wystąpił do operatorów systemów dystrybucyjnych przyłączonych do sieci przesyłowej (dalej OSDp), którzy dostarczają energię elektryczną do ok. 93,4% odbiorców końcowych ogółem przyłączonych do sieci dystrybucyjnej na terenie kraju, z pismem w którym przedstawił wstępne stanowisko dotyczące granicznych wartości progów mocowych dla jednostek wytwórczych typu B, C i D oraz zwrócił się z prośbą o weryfikację odpowiednich danych dotyczących struktury wytwarzania na obszarze poszczególnych OSDp, przesłanie informacji dotyczących planowanych przyłączeń nowych jednostek wytwórczych do sieci OSDp oraz o przedstawienie stanowiska w zakresie wstępnej propozycji OSP dotyczącej progów mocowych. Powyższe pismo zamieszczono na stronie internetowej PSE S.A.

Obecnie PSE S.A. prowadzą analizę danych otrzymanych od OSDp. Po zakończeniu analiz, PSE S.A. przedstawi ich wyniki oraz opracowane propozycje granicznych wartości progów mocowych przedstawicielom OSD.

Po wypracowaniu przez OSP we współpracy z OSD i OSP z krajów sąsiadujących finalnej propozycji granicznych wartości progów mocowych, zgodnie z art. 10 Rozporządzenia 2016/631, zostaną one poddane przez OSP publicznym konsultacjom. Po przeprowadzeniu procesu publicznych konsultacji, w trybie przewidzianym art. 10 Rozporządzenia 2016/631, propozycja progów mocowych zostanie przedstawiona Prezesowi Urzędu Regulacji Energetyki do zatwierdzenia.

Niezależnie od obowiązku wypracowania propozycji progów mocowych, art. 7 ust. 4 Rozporządzenia 2016/631 nakłada na OSP i OSD obowiązek opracowania propozycji wymogów ogólnego stosowania dla jednostek wytwórczych. Przedmiotowe wymogi mają być przedłożone do zatwierdzenia podmiotowi wyznaczonemu przez państwo członkowskie lub - w przypadku braku takiego wyznaczenia - do krajowego urzędu regulacji, w terminie dwóch lat od daty wejścia w życie Rozporządzenia 2016/631, tj. do dnia 17.05.2018 r. Oznacza to, że w Polsce przedmiotowe wymogi będą przedłożone, w ww. terminie, Prezesowi URE do zatwierdzenia. PSE S.A. podjęły działania, które pozwolą na przedłożenie Prezesowi URE wymogów w terminie określonym w Rozporządzenia 2016/631. Zgodnie z art. 58 Rozporządzenia 2016/631, ENTSO-E zostało zobligowane do opracowania w terminie do 6 miesięcy od wejścia w życie Rozporządzenia 2016/631 niewiążących wytycznych. Przedmiotowy dokument, opracowany przez ENTSO-E, został opublikowany w dniu 17 listopada i jest dostępny na stronach ENTSO-E (https://www.entsoe.eu/2016/11/17/rfg-implementation-guides/ ). Celem niewiążących wytycznych jest wyjaśnienie kwestii technicznych, warunków i współzależności, które należy uwzględnić przy spełnianiu wymogów Rozporządzenia 2016/631 na szczeblu krajowym.

Informujemy, że w celu ułatwienia procesu komunikacji z interesariuszami w zakresie implementacji Rozporządzenia 2016/631 została uruchomiona skrzynka e-mail ImplementacjaRfG@pse.pl, na którą można przesyłać uwagi związane z procesem implementacji Rozporządzenia 2016/631 przez OSP.

Zgłoszone uwagi dotyczące wdrażania kodeksu sieci dotyczącego wymogów w zakresie przyłączenia jednostek wytwórczych do sieci zostaną przez PSE S.A. przeanalizowane i będą jednym z elementów procesu wdrażania tego kodeksu do regulacji krajowych.

1) ROZPORZĄDZENIE KOMISJI (UE) 2016/1388 z dnia 17 sierpnia 2016 r. ustanawiające kodeks sieci dotyczący przyłączenia odbioru

2) ROZPORZĄDZENIE KOMISJI (UE) 2016/1447 z dnia 26 sierpnia 2016 r. ustanawiające kodeks sieci określający wymogi dotyczące przyłączenia do sieci systemów wysokiego napięcia prądu stałego oraz modułów parku energii z podłączeniem prądu stałego